Mechanizmy obronne alkoholika - Definicja - Rodzaje - Przyczyny

Mechanizmy obronne alkoholika

Mechanizmy obronne - czym są

Mechanizmy obronne to procesy psychiczne, które pomagają nam radzić sobie z przykrymi doświadczeniami. Polegają one na zniekształconej ocenie sytuacji. Inaczej mówiąc, staramy się tak interpretować rzeczywistość, by wyglądała lepiej, przyjaźniej.  

Jak wyglądają mechanizmy obronne alkoholika?  Najprościej rzecz ujmując, chodzi o samooszukiwanie. Zaczynasz szukać powodów, dla których musisz sięgnąć po kieliszek. Tłumaczysz sobie i innym, że panujesz nad piciem. Złościsz się, kiedy ktoś mówi: „Masz problem z alkoholem”. Tak bronisz się przed prawdą o Twoim uzależnieniu.

Jakie są rodzaje mechanizmów obronnych?

Alkoholik może okłamywać samego siebie na wiele sposobów. Poniżej przedstawiamy trzy mechanizmy obronne osoby uzależnionej.

Mechanizm iluzji i zaprzeczeń

Nie chcesz słuchać tych, którzy widzą Twoją chorobę i próbują Ci pomóc. Zawsze wiesz, jak wytłumaczyć, że znowu pijesz i jesteś przekonany, że brzmi to racjonalnie: „Mam stresującą pracę”, „Dostałem awans - musiałem to oblać!”. Innym razem zrzucasz winę na innych: „Jak mam nie pić, skoro mi to zrobiłaś?”. Usiłujesz też zbagatelizować przykre konsekwencje Twojego uzależnienia: „Wypiłem tylko jedno piwko, nic się nie stało”.

Nałogowe regulowanie uczuć

Ten mechanizm to nic innego jak błędne koło. Zauważyłeś, że używka poprawia nastrój, jesteś wręcz przekonany, że dzięki niej lepiej się czujesz, lepiej sobie radzisz. Jeśli więc doświadczasz przykrych uczuć lub spotyka Cię trudna sytuacja, sięgasz po swoje „lekarstwo”. Niestety ulga zazwyczaj trwa krótko, co znów popycha Cię do nałogowego picia, co z kolei powoduje złe samopoczucie.

Mechanizm rozdwojonego ja

Masz zakłamany obraz samego siebie. Po alkoholu czujesz się wyluzowany, wzrasta Twoja pewność siebie, wydaje Ci się, że możesz wszystko i jesteś wolny. Kiedy nie pijesz, czujesz się bezwartościowy, przygnębiony, spięty.  Ale to niebezpieczna iluzja. Masz bowiem wrażenie, że bez etanolu nie poradzisz sobie z życiem. 

Dlaczego alkoholik nie widzi problemu?

Mechanizmy obronne, w tym mechanizmy uzależnienia od alkoholu, są nieświadome. Oznacza to, że przeważnie nie zdajemy sobie sprawy z tego, że nasza psychika się broni. 

To dlatego uporczywie zaprzeczasz swojej chorobie. Mechanizmy obronne sprawiają, że nie widzisz zależności między nadużywaniem napojów wysokoprocentowych a przykrymi skutkami uzależnienia, takimi jak rozpad więzi rodzinnych czy niepowodzenia w pracy.  Ignorujesz też nasilające się problemy zdrowotne, które dotyczą zarówno ciała, jak i psychiki.  Postępujące uzależnienie może zwiększać ryzyko poważnych zaburzeń psychicznych, np. zespołu Otella.

Dlatego jedyną drogą do wolności jest terapia alkoholowa. Specjaliści pracujący w ośrodkach leczenia uzależnień w pierwszej kolejności pomogą Ci nazwać szkodliwe mechanizmy.  Uświadomienie sobie problemu to pierwszy krok to jego pokonania.